ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΙΑ
Στον τόπο μας , τα Θεοφάνια , από τα πολύ παλιά , τα γιόρταζαν με ξεχωριστή ομορφιά και παράδοση . `` Να ιδούμε ποιος θα πέσει να πιάσει το Σταυρό γιαλα-γιαλα``
Είναι τα πρώτα λόγια του τραγουδιού , που λένε το βράδυ της παραμονής των Θεοφανίων οι νέοι της πατρίδας μας . Αγκαλιασμένοι και πίνοντας κονιάκ, για να αντέξουν το κρύο , τριγυρνούν τραγουδώντας στα γραφικά δρομάκια . Το τραγούδι συνεχίζεται με αυτοσχέδια στιχάκια , που μερικά από αυτά είναι:
Στη θάλασσα θα πέσω στα κύματα γιαλα-γιαλα
να πιάσω την ποδιά σου με τα κεντήματα γιαλα-γιαλα .
Εσύ είσαι το τρυγόνι και εγώ ο κυνηγός , γιάλα-γιαλα,
Και θα σε κυνηγήσω, μαζί με το Σταυρό , γιαλα-γιαλα.
Αν είσαι κι αν δεν είσαι, του δημάρχου τσουπρι, γιαλα-γιαλα ,
Εγώ θα σε φιλήσω και ας πάω φυλακη γιαλα-γιαλα.
Ανάμεσα Σύριο και στο Κάβο Μαλλιά , γιαλα-γιαλα,
Καράβι κινδυνευει μες τα βαθιά νερά , γιαλα-γιαλα.
Βοήθα Πανάγια μου να το γλιτώσουμε , γιαλα-γιαλα ,
Τα δώδεκα καντήλια να στ ‘ ασημώσουμε , γιαλα-γιαλα.
<<Παρέα του Σταυρού >>. Έτσι λέγεται από παλιά , η παρέα των παιδιών
που πέφτουν στην θάλασσα . Την αποτελούν τα παιδία που πηγαίνουν στρατιώτες μέσα στην χρόνια . Το ντύσιμο τους ίδιο πάντοτε . Άσπρο ,μακρύ παντελόνι, μπλε φανέλα και άσπρο μαντήλι για το λαιμό .
Αφού περνάνε όλη τη νύχτα της παραμονής τραγουδώντας και πίνοντας, το πρωί πηγαίνουν έτσι όπως είναι ντυμένοι στην εκκλησία , να προσκυνήσουν . Μετά από λίγη ώρα φεύγουν και αγκαλιασμένοι κατεβαίνουν τραγουδώντας στο λιμάνι . Εκεί τους περιμένουν οι βάρκες στολισμένες με μυρτίες, δάφνες χουρμαδιές και σημαίες .
Όταν τελειώνει η λειτουργία , αρχίζουν να σημαίνουν χαρμόσυνα οι καμπάνες. Καλούν όλο τον κόσμο, να κατεβεί μαζί με τον Σταυρό στη θάλασσα.
Μπροστά πηγαίνει η σημαία της <<Υπαπαντής>> και η εικόνα με το σκαλιστό προσκυνητάρι ακολουθούν τα εκκλησιαστικά σύμβολα και η χορωδία από τους ψαλτές . Πιο πίσω ακολουθούν οι παπάδες και οι πιστοί των δυο εκκλησιών , της Πανάγια και του Ταξιάρχη . Παλιά περνούσαν και από το Δημαρχείο . Εκεί ο Δήμαρχος και το συμβούλιο του έπαιρναν τιμητική θέση πίσω από τους παπάδες . Σε λίγο φτάνουν στο σημαιοστόλιστο λιμάνι .Παντού απλώνεται κατανυκτική σιωπή καεί ακούγεται καθαρά το Ευαγγέλιο και το τροπάριο της ημέρας .<<Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου Κύριε >> τρεις φορές . Την Τρίτη πάνω στην λέξη βαπτιζομένου , ο πιο σεβάσμιος από τους παπάδες πετάει τον ξύλινο Σταυρό στη θάλασσα και ο άλλος την εικόνα της βάπτισης . Την ίδια στιγμή κάτασπρα περιστέρια πετούν στον ουρανό , ενώ οι σφυρίχτρες των καϊκιών δίνουν στις καμπάνες το σύνθημα να διαλαλήσουν το χαρμόσυνο γεγονός
Τα παιδία που με αγωνιά περιμένουν στις βάρκες , ρίχνονται στη θάλασσα και συναγωνίζονται ποιος θα πιάσει τον Σταυρό ή την εικόνα .
Μερικές φορές , τυχαίνει να πιάσει ο ίδιος και τα δυο , τότε ευλογία για αυτόν είναι διπλή . Φιλούν ευλαβικά το Σταυρό και την εικόνα. Παλιά τα έβαζαν σε ανθοστόλιστο δίσκο και προσκυνούσαν όσοι ξένοι βρίσκονταν εκεί.
Ύστερα γύριζαν όλα τα παιδία με το δίσκο και η Θεια ευλογία έμπαινε σε αυτά. Τους έριχναν χρήματα. Με τα χρήματα που μάζευαν ,αγόραζαν αρνιά που τα έψηναν ανήμερα του Αι –Γιάννη. Έτρωγαν , γλεντούσαν και αποχαιρετούσαν τα παιδιά , που την Έλλην μέρα θα έφευγαν για φαντάροι
Τον περασμένο αιώνα , η βάφτιση του Σταυρού γινόταν στα μαντράκια , στον
Ιστορικό μόλο των <<Μητσαίων>>. Από εκεί ξεκινούσαν και τα καραβιά της επανάστασης. Το 1890 περίπου, αποφασίστηκε , ο αγιασμός των υδάτων να γίνεται στο λιμάνι. Τότε χτίστηκε ο πρώτος μόλος , από τον πεθερό του Λεούση τον Λεμπέση .
Όπως μας λένε οι παλιοί κάτοικοι του τόπου μας ,καμία χρόνια δεν πέρασε που να μην τηρήθηκε το έθιμο .
Μια χρόνια μονάχα το1942 στην Γερμανοιταλική κατοχή , δεν είχε το κουράγιο καμία παρέα να κρατήσει το έθιμο. Οι αείμνηστοι παπα- Δημήτρης και παπα- Μιχαλάκης , αποφάσισαν να ρίξουν τον Σταυρό με κορδέλα στη θάλασσα . Την ίδια ώρα όμως , που ο παπα- Δημήτρης ετοιμαζόταν να ρίξει τον Σταυρό ,ακούστηκε μια θαρραλέα φωνή να λέει:
<< Όχι παπα μου με κορδέλα , μη χαλάς το έθιμο >> και αμέσως ένα γεροδεμένο παλικάρι έπεφτε στο νερό.
Και σήμερα , τα παλικαριά μας , αψηφώντας το κρύο του Γενάρη , μας κάνουν να χαιρόμαστε, αυτό το όμορφο πατροπαράδοτο έθιμο .
Στον τόπο μας , τα Θεοφάνια , από τα πολύ παλιά , τα γιόρταζαν με ξεχωριστή ομορφιά και παράδοση . `` Να ιδούμε ποιος θα πέσει να πιάσει το Σταυρό γιαλα-γιαλα``
Είναι τα πρώτα λόγια του τραγουδιού , που λένε το βράδυ της παραμονής των Θεοφανίων οι νέοι της πατρίδας μας . Αγκαλιασμένοι και πίνοντας κονιάκ, για να αντέξουν το κρύο , τριγυρνούν τραγουδώντας στα γραφικά δρομάκια . Το τραγούδι συνεχίζεται με αυτοσχέδια στιχάκια , που μερικά από αυτά είναι:
Στη θάλασσα θα πέσω στα κύματα γιαλα-γιαλα
να πιάσω την ποδιά σου με τα κεντήματα γιαλα-γιαλα .
Εσύ είσαι το τρυγόνι και εγώ ο κυνηγός , γιάλα-γιαλα,
Και θα σε κυνηγήσω, μαζί με το Σταυρό , γιαλα-γιαλα.
Αν είσαι κι αν δεν είσαι, του δημάρχου τσουπρι, γιαλα-γιαλα ,
Εγώ θα σε φιλήσω και ας πάω φυλακη γιαλα-γιαλα.
Ανάμεσα Σύριο και στο Κάβο Μαλλιά , γιαλα-γιαλα,
Καράβι κινδυνευει μες τα βαθιά νερά , γιαλα-γιαλα.
Βοήθα Πανάγια μου να το γλιτώσουμε , γιαλα-γιαλα ,
Τα δώδεκα καντήλια να στ ‘ ασημώσουμε , γιαλα-γιαλα.
<<Παρέα του Σταυρού >>. Έτσι λέγεται από παλιά , η παρέα των παιδιών
που πέφτουν στην θάλασσα . Την αποτελούν τα παιδία που πηγαίνουν στρατιώτες μέσα στην χρόνια . Το ντύσιμο τους ίδιο πάντοτε . Άσπρο ,μακρύ παντελόνι, μπλε φανέλα και άσπρο μαντήλι για το λαιμό .
Αφού περνάνε όλη τη νύχτα της παραμονής τραγουδώντας και πίνοντας, το πρωί πηγαίνουν έτσι όπως είναι ντυμένοι στην εκκλησία , να προσκυνήσουν . Μετά από λίγη ώρα φεύγουν και αγκαλιασμένοι κατεβαίνουν τραγουδώντας στο λιμάνι . Εκεί τους περιμένουν οι βάρκες στολισμένες με μυρτίες, δάφνες χουρμαδιές και σημαίες .
Όταν τελειώνει η λειτουργία , αρχίζουν να σημαίνουν χαρμόσυνα οι καμπάνες. Καλούν όλο τον κόσμο, να κατεβεί μαζί με τον Σταυρό στη θάλασσα.
Μπροστά πηγαίνει η σημαία της <<Υπαπαντής>> και η εικόνα με το σκαλιστό προσκυνητάρι ακολουθούν τα εκκλησιαστικά σύμβολα και η χορωδία από τους ψαλτές . Πιο πίσω ακολουθούν οι παπάδες και οι πιστοί των δυο εκκλησιών , της Πανάγια και του Ταξιάρχη . Παλιά περνούσαν και από το Δημαρχείο . Εκεί ο Δήμαρχος και το συμβούλιο του έπαιρναν τιμητική θέση πίσω από τους παπάδες . Σε λίγο φτάνουν στο σημαιοστόλιστο λιμάνι .Παντού απλώνεται κατανυκτική σιωπή καεί ακούγεται καθαρά το Ευαγγέλιο και το τροπάριο της ημέρας .<<Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου Κύριε >> τρεις φορές . Την Τρίτη πάνω στην λέξη βαπτιζομένου , ο πιο σεβάσμιος από τους παπάδες πετάει τον ξύλινο Σταυρό στη θάλασσα και ο άλλος την εικόνα της βάπτισης . Την ίδια στιγμή κάτασπρα περιστέρια πετούν στον ουρανό , ενώ οι σφυρίχτρες των καϊκιών δίνουν στις καμπάνες το σύνθημα να διαλαλήσουν το χαρμόσυνο γεγονός
Τα παιδία που με αγωνιά περιμένουν στις βάρκες , ρίχνονται στη θάλασσα και συναγωνίζονται ποιος θα πιάσει τον Σταυρό ή την εικόνα .
Μερικές φορές , τυχαίνει να πιάσει ο ίδιος και τα δυο , τότε ευλογία για αυτόν είναι διπλή . Φιλούν ευλαβικά το Σταυρό και την εικόνα. Παλιά τα έβαζαν σε ανθοστόλιστο δίσκο και προσκυνούσαν όσοι ξένοι βρίσκονταν εκεί.
Ύστερα γύριζαν όλα τα παιδία με το δίσκο και η Θεια ευλογία έμπαινε σε αυτά. Τους έριχναν χρήματα. Με τα χρήματα που μάζευαν ,αγόραζαν αρνιά που τα έψηναν ανήμερα του Αι –Γιάννη. Έτρωγαν , γλεντούσαν και αποχαιρετούσαν τα παιδιά , που την Έλλην μέρα θα έφευγαν για φαντάροι
Τον περασμένο αιώνα , η βάφτιση του Σταυρού γινόταν στα μαντράκια , στον
Ιστορικό μόλο των <<Μητσαίων>>. Από εκεί ξεκινούσαν και τα καραβιά της επανάστασης. Το 1890 περίπου, αποφασίστηκε , ο αγιασμός των υδάτων να γίνεται στο λιμάνι. Τότε χτίστηκε ο πρώτος μόλος , από τον πεθερό του Λεούση τον Λεμπέση .
Όπως μας λένε οι παλιοί κάτοικοι του τόπου μας ,καμία χρόνια δεν πέρασε που να μην τηρήθηκε το έθιμο .
Μια χρόνια μονάχα το1942 στην Γερμανοιταλική κατοχή , δεν είχε το κουράγιο καμία παρέα να κρατήσει το έθιμο. Οι αείμνηστοι παπα- Δημήτρης και παπα- Μιχαλάκης , αποφάσισαν να ρίξουν τον Σταυρό με κορδέλα στη θάλασσα . Την ίδια ώρα όμως , που ο παπα- Δημήτρης ετοιμαζόταν να ρίξει τον Σταυρό ,ακούστηκε μια θαρραλέα φωνή να λέει:
<< Όχι παπα μου με κορδέλα , μη χαλάς το έθιμο >> και αμέσως ένα γεροδεμένο παλικάρι έπεφτε στο νερό.
Και σήμερα , τα παλικαριά μας , αψηφώντας το κρύο του Γενάρη , μας κάνουν να χαιρόμαστε, αυτό το όμορφο πατροπαράδοτο έθιμο .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου